کتب برجسته
لغت نامه: عظیمترین فرهنگ فارسی است که تألیف آن مدت چهلوپنج سال بهدرازا کشید. چاپ لغتنامه نخستین بار در سال ۱۳۱۹ در چاپخانه بانک ملی آغاز شد و جلد اول آن در ۴۸۶ صفحه به چاپ رسید و سپس به دلیل شروع جنگ جهانی دوم چاپ آن متوقف ماند تا مجلس شورای ملی در ۲۵ دی ۱۳۲۴ طرح پیشنهادی تعدادی از نمایندگان را برای تأمین هزینههای چاپ لغتنامه تصویب کرد. طبق وصیت دهخدا محمدمعین و سیدمحمد هاشمی بر چاپ مجلدات کتاب از حیث علمی و فنی مامور شدند. کار چاپ و انتشار مجلدات مختلف لغتنامه، پس از مرگ دهخدا، تا سال ۱۳۵۹ ادامه یافت.
امثال و حکم: دهخدا، چنان که خود روایت کرده، مواد کتاب امثال و حکم را ضمن آنکه کتابها و آثار ادبی زبان فارسی را به قصد تحقیق در لغت برای فرهنگ بزرگ خود، لغتنامه، مطالعه میکرد، گرد آورد؛ به عبارت دیگر این کار عظیم خود فرع کار بزرگتری بود که لغتنامه است و به سالهای ۱۳۱۱-۱۳۰۸ در چهار جلد چاپ شد.
چرندوپرند: مقالات طنز اجتماعی و سیاسی دهخدا با نام چرندوپرند که یادداشتهای روزنامه صوراسرافیل تهران و ایوردون (سوییس) و روزنامههای سروش و ایران کنونی و آفتاب بود، جمعآوری و منتشر شده است. سعید نفیسی مقالات چرندوپرند وی را از روزنامه صوراسرافیل تهران برای اولین بار استخراج کرد و در کتاب شاهکارهای نثر فارسی معاصر در تهران در سال ۱۳۳۰ به طبع رسانید.
مقالات دهخدا: تاکنون کتب متفاوتی در بررسی و گردآوری مقالات دهخدا چاپ و منتشر شده است که میتوان به کوششهای محمد معین و محمد دبیر سیاقی و دیگران اشاره کرد. دیوان اشعار دیوان اشعار دهخدا نخستین بار، در زمان حیات دهخدا، بههمت عالی عبدالغفار طهوری، مدیر انتشارات طهوری و سپس محمد معین به ترتیب در سالهای ۱۳۳۳ و ۱۳۳۴ شمسی منتشر شد.
شرح حال ابوریحان بیرونی: این رساله نخستین بار در مهرماه ۱۳۲۴ با نام شرح حال نابغه شهیر ابوریحان محمد بن احمد خوارزمی بیرونی در ۸۴ صفحه توسط انتشارات اداره کل نگارش وزارت فرهنگ منتشر و سپس در لغتنامه تجدید چاپ شد.
تصحیحات و دواوین
تعلیقات بر دیوان ناصر خسرو دیوان قصاید و مقطعات ناصر خسرو قبادیانی به تصحیح نصرالله تقوی و مقدمه سیدحسن تقیزاده و تعلیقات مجتبی مینوی در سالهای ۱۳۰۴تا۱۳۰۷ به ضمیمه روشنایینامه و سعادتنامه به طبع رسید. یادداشتهای دهخدا در تصحیح اشعار در مقدمهای مفید و سودمند در همین کتاب درج است. پس از آنکه نسخه قدیمی دیوان ناصر خسرو متعلق بهسال ۷۳۶ه.ق پیدا شد و مجتبی مینوی و مهدی محقق به تصحیح دیوان پرداختند که بسیاری از تصحیحهای قیاسی دهخدا درست بوده است.
تصحیح صحاح الفرس از صحاح الفرس، که دومین کتاب لغت فارسی کهن موجود است، تاکنون سه نسخه به دست آمده است که یک نسخه متعلق به کتابخانه استاد دهخداست. استاد آن را تصحیح کرده و مقدمهای بر آن نوشتهاند. عبدالعلی طاعتی تصحیح این کتاب را برای پایاننامه دکتری ادبیات فارسی بهعهده گرفته و یادداشتهای دهخدا را طی کتاب خود با ماخذ وارد کرده است. این کتاب در سال۱۳۵۵ توسط انتشارات بنگاه ترجمه و نشر کتاب منتشر شده است.
تصحیح دیوان سیدحسن غزنوی این دیوان در اختیار دهخدا قرار گرفت و او تصحیحاتی نوشت که به اهتمام مدرس رضوی در سال۱۳۲۸ به طبع رسید.
تصحیح دیوان حافظ دهخدا بر دیوان حافظ چاپ خلخالی (۱۳۰۶) و دیوان حافظ چاپ محمد قزوینی (۱۳۲۰) تحشیه نوشته است. بعدها معین تعلیقات او بر نسخه طبع قزوینی را در مجله دانش منتشر کرد.
تصحیح لغت فرس اسدی تصحیحات لغت فرس اسدی به قلم استاد دهخدا در طی سالهای متمادی در حواشی دو نسخه چاپ هرن و چاپ مرحوم عباس اقبال یادداشت شده است. قسمتی از این تصحیحات در مجله یغما و مجله دانش به طبع رسیده است.
آثارمنتشر نشده
پندها و کلمات قصار مجموعهای است شامل جملههای کوتاه و حاوی مطالب فلسفی و نغز استاد دهخدا که منتشر نشده است.
فرهنگ فرانسه به زبان فارسی این کتاب هنوز چاپ نشده است.
تصحیحات و دواوین
تصحیح دیوان ابن یمین نسخه تصحیح شده این دیوان به دست دهخدا در کتابخانه مجلس موجود است. این اثر چاپ نشده است.
تصحیح یوسف و زلیخا یک نسخه خطی با تصحیح دهخدا از این دیوان موجود بوده است. حاشیهنوشتههای مذکور تاکنون چاپ نشده است.
تصحیح دیوان سوزنی سمرقندی نسخه تصحیح شده دهخدا از دیوان سوزنی در کتابخانه سازمان لغتنامه موجود است. این اثر چاپ نشده است.
تصحیح مسعود سعد بخشی از این دیوان توسط دهخدا تصحیح شده که هنوز به چاپ نرسیده است.
تصحیح دیوان منوچهری به واسطه پاره ای از بهم ریختگیهای یادداشتهای دهخدا، تنقیح و تدوین یادداشتهای او بر دیوان منوچهری مقدور نشده و هنوز به طبع نرسیده است.
تصحیح دیوان فرخی سیستانی دهخدا تصحیح دیوان فرخی را به کمک تعدادی از همکاران فاضل خود که با او محشور بودهاند از روی نسخ متعدد خطی و چاپی انجام داده اما تاکنون به چاپ نرسیده است.
ترجمهها
ترجمه روح القوانین اثر منتسکیو این اثر تاکنون منتشر نشده است.
ترجمه عظمت و انحطاط رومیان اثر منتسکیو این کتاب نیز هنوز به چاپ نرسیده است
آثار ترجمه شده از دهخدا به زبانهای دیگر
Charand-o Parand, Revolutionary Satire from Iran, Ali Akbar Dehkhoda, 1907-1909, Janet Afary, John R. Perry, Yale University Press