کلایو بل و صورت معنادار

صورت ‌معنا‌دار(Significant Form)
کلایو بل در سال ۱۹۱۴ برای نخستین بار کتاب خود به نام هنر (Art) را منتشر کرد. هدف اصلی کتاب توجیه جدی بودن  نقاشی‌های پل سزان بود. از نظر بل سزان بر رفیع‌ترین سریر پسا امپرسیونیسم ایستاده است. در این کتاب نظریه‌ای موجود است در باب چیستی هنر تجسمی و طرحی برای نگریستن به آثار نقاشی. نظریهٔ بل عبارت است از «هنر٬ #صورت #معنادار است.»

کالینگوود

#کالینگوود میان هنر به معنای واقعی که از نظر او به‌ معنای «بیان خیال‌انگیز احساس است» با هنر با عنوان هنر جادو و هنر سرگرمی تفاوت قائل می‌شود. و می‌آورد:
«جادو فایده‌مند است٬ به این معنا که احساساتی که بر می‌انگیزد در امور هر روزهٔ زندگی٬ کارکرد عملی دارند؛ سرگرمی فایده‌مند نیست٬ بلکه فقط لذت‌بخش است زیرا دیوار نفوذناپذیری میان دنیای آن و دنیای امور روزمره وجود دارد. احساساتی که سرگرمی به وجود می‌آورد مسیر خود را درون این بخش نفوذ‌ناپذیر طی می‌کند»
کالینگوود
 از کتاب مبادی هنر به نقل از واربرتن٬ پرسش از هنر٬ ۱۳۸۸

دریدا و اصل تفاوت

دریدا فیلسوف فرانسوی مفهوم بسیار مهمی را در مباحث خود مطرح کرد. اصل تفاوت یا تمایز (Difference). در زبان نوشتار بیان حقیقت به جای آنکه حضوری بی­واسطه داشته باشد، به تعویق می­افتد. دریدا برای توضیح این مطلب واژه difference  (غیریت) را بر می گزیند که هم معنای differer یعنی به تعویق افتادن و هم معنای difference یعنی تفاوت را در خود دارد. تفاوت به یک معنا برگرفته شده از تفاوت در نظام نشانه­های زبان سوسور است. سوسور زبان را نظام تفاوت­ها تلقی می­کرد. از طریق تفاوت­های آوایی و کلامی است که می­توانیم درک کنیم که مثلاً سگ با رگ با تک متفاوت استت. اما دریدا منظور دیگری نیز دارد. درست است که وقتی ما می­گوییم سگ چیست، متوجه منظور مورد نظر می­شویم اما به این نیز می­اندیشیم که چه چیز سگ نیست. یعنی زبان از طریق مسکوت گذاشتن و غیاب مفاهیم دیگر اما مشابه به معنای مورد نظر خود می­رسد. نمی­توانیم مفهوم «خیر» را بدون متضاد آن «شر» داشته باشیم؛ نمی­توان مفهوم «مرد» و « مرد بودن» را بدون درک «زن» و «زنانگی» تصور کرد. هر چقدر یک معنا ارزش یا ارزش خاص با شدت بیشتری بیان شود، حوزه­های تفاوتی را که آن را در بر می­گیرد قابل ملاحظه­ترند. در این خصوص دریدا استدلال می­کند که متون در واقع دربارۀ آن چیزی هستند که در ظاهر مربوط به آن نیستند.¹ دومین معنا «تعویق» است.  به تعویق افتادن یعنی گریز معنا. یعنی معنا در تسلسل بی­نهایت نشانه­ها گم می­شود و در آخر سر هم به مقصود خویش نمی­رسد. بحث دریدا بر روی زبان است. نظریۀ دریدا یک نظریۀ زبانی است. دریدا خود این تمایز موجود در زبان، تعویق را اینگونه توضیح می­دهد:« از یک سو  differer بیانگر ناهمانندی، یعنی تمایز، عدم­برابری یا ناهمسانی است، از سوی دیگر، این فعل به معنای به تعویق انداختن، فاصله انداختن و گذارکردن است، یعنی موکول کردن آنچه در زمان حال تحقق نیافته است به بعد»² معنای زهر صرفاً به دلیل تمایزش با معنای دارو وجود ندارد بلکه به موجب آنکه معنای دارو را به تعویق می­اندازد، موجودیت یافته است و معنایی که به تعویق افتاده است، فقط در زمان حال کنار گذاشته شده است، اما هنوز محتمل الوقوع است و هنوز در انتظار است.³ نکته­ای که در بحث دریدا وجود دارد این است که زبان از  طریق حدف دیگری است که معنا و موجودیت می­یابد. به بیان بهتر کلمۀ بیان شده مثلاً (دیوار و یا هر کلمۀ دیگری که به ذهن متبادر می­شود) با به تعویق انداختن کلمات بیان ناشده موجودیت می­یابد.

منابع:

1.      وبستر، راجر (1382). پیش­درآمدی بر مطالعۀ نظریۀ ادبی (الهه دهنوی، مترجم)، تهران: نشر روزنگار.­

2.      هارلند، ریچارد (1388). ابرساخت­گرایی(فرزان سجودی، مترجم)، تهران: سورۀ مهر.

3.      همان، 200

هنر بین­ النهرین

بین­ النهرین در خاور نزدیک بین رودخانه ­های دجله و فرات قرار دارد. از جنوب به خلیج فارس متصل بوده و از شمال تا دریای سیاه و کوه­های ارمنستان امتداد دارد. از شرق به رشته کوه­های زاگرس و تمدن ایلام در جنوب غربی ایران متصل بوده و از غرب نیز تا دریای مدیترانه و مصر امتداد داشته است، ولی سرزمین اصلی تمدن بین النهرین و مرکزیت عمده­ی این تمدن مابین رودخانه­های دجله و فرات که هر دو از کوه­های ترکیه سرچشمه می­گیرند قرار داشته است. این منطقه با آب و هوای شمالی سردسیر و کوهستانی و نواحی جنوبی گرمسیر و باتلاقی است.

مطلب کاملتر را در ادامه مطلب دانلود کنید

«یکشنبه های کتاب هنر»

ششمین نشست از سلسله نشست های «یکشنبه های کتاب هنر» یکشنبه 10 بهمن به بررسی کتاب «گال.. گال ... گالری» اختصاص دارد.
یکشنبه/۱۰بهمن/ساعت ۱۸
سالن استاد جلیل شهناز
خانه هنرمندان ایران

ادامه فلسفه هنر

#فلسفه‌هنر
#شلینگ
مبنای کار #شلینگ این است که یک اثر هنری حقیقی از«مطلق» سرجشمه می گیرد و به وسیله هنرمند نابغه، به نمایش در می آید. هنر، ظهور مطلق است و بنابراین فیلسوفی که مطلق را جستجو می کند، باید اثر هنری را در مرکز تأمّل فلسفی خود قرار دهد؛ زیرا هنر، عصارة طبیعت است و وجودی است که با استفاده از زبان، به نظم در آمده است. همچنین بواسطة اینکه اثر هنری، تابع قالب شناسایی انسان است، متضمّن تاریخ «من استعلایی» است. از این رو، یک اثر هنری، محلّ وحدت وجود و اندیشه است. شلینگ این وحدت را «مطلق» می نامد و براین عقیده است که کار فیلسوف، تأمّل بر فرایندها و قوانین زیبایی شناسی است.
https://telegram.me/joinchat/Cjq3YDzv1uC5JXz8yhrVXA